Krajna na 100% Popularyzujemy haft i stroje krajeńskie

Powierzamy w Wasze ręce – twórców, amatorów, odbiorców i animatorów kultury i tradycji krajeńskich stronę, która – mamy nadzieję – będzie przewodnikiem po strojach i hafcie krajeńskim. Od wielu lat zauważamy rosnącą potrzebę poszukiwania tożsamości kulturowej mieszkańców Krajny. Najlepszym przykładem są coraz  prężniej działające koła gospodyń wiejskich, których członkinie i członkowie, z lepszym lub gorszym skutkiem, szyją stroje nawiązujące do tradycyjnego stroju mieszkańców naszej Małej Ojczyzny. 
Strona poznajkrajne.pl powstała na bazie albumu edukacyjnego "Stroje i hafty krajeńskie historyczne i współczesne" i jest częścią zadania "Krajna na 100%. Popularyzujemy haft i stroje krajeńskie", które Muzeum Ziemi Krajeńskiej zrealizowało dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Centrum Kultury: EtnoPolska. Edycja 2024. Oprócz nich powstała wystawa plenerowa prezentująca najważniejsze ustalenia z niniejszego opracowania.

Celami, które przyświecały nam w trakcie prac nad nim, były przedstawienie rezultatów badań naukowych nad strojami i haftem, które od 20 lat prowadzi dr hab. Dorota Angutek, profesor Uniwersytetu Zielonogórskiego. W czasie prowadzonych analiz wielokrotnie spotykała się ze swobodną interpretacją strojów krajniackich wykonywanych na potrzeby zespołów ludowych czy kół gospodyń wiejskich, czego efektem było niedotrzymywanie wierności historycznym faktom. Z tego powodu nasz album zawiera szczegółowe opisy strojów historycznych i współczesnych zilustrowanych grafikami autorstwa Krzysztofa Kamila Przygody i będącymi rekonstrukcjami autentycznego odzienia i współczesnego jego wariantu. Żywimy nadzieję, że publikacja ta będzie pomocna w odtwarzaniu strojów przez członkinie i członków KGW oraz zespoły regionalne. Mamy również nadzieję, że stanie się pomocą dydaktyczną dla nauczycieli prowadzących zajęcia z edukacji regionalnej i źródłem, wręcz podręcznikiem dla lokalnych i regionalnych animatorów kultury.
Szczególne podziękowania kierujemy do Pani Profesor dr hab. Anny Weroniki Brzezińskiej za merytoryczną recenzję albumu.

Publikacja powstała w szczególnym dla nakielskiego muzeum czasie. W 2024 roku obchodzimy jubileusz 60-lecia powstania placówki, która od samego początku ma w swojej nazwie „Ziemię Krajeńską” jako najważniejszy wyróżnik, a także kierunek zainteresowań badawczych i kolekcjonerskich. 

Tomasz Pasieka
Dyrektor Muzeum Ziemi Krajeńskiej

Stroje krajeńskie

Etnografowie zgodnie przyjmują, że termin „strój” określa odzież odświętną, „ubiór” zaś oznacza odzież roboczą i codzienną. W albumie zaprezentowane są tylko stroje krajeńskie/krajniackie, natomiast ubiór czeka jeszcze na opracowanie naukowe.

We wcześniejszych opracowaniach autorka stosowała rozróżnienie na stroje krajniackie i strój krajeński. Pierwsze to stroje historyczne, drugi to strój współczesny. Jednak etnolożka zrezygnowała z owego podziału ze względu na pomyłki i, jak się okazało, niepraktyczne słownictwo utrudniające codzienną komunikację. Owe określenia mają odtąd znaczenia synonimiczne.

Najnowsze wpisy